Birçoğumuz üst düzey grafik kartlarının, kusursuz bir oyun deneyimi için en iyi seçenek olduğunu düşünüyoruz. İnsanların, piyasadaki gülünç derecede pahalı ekran kartları için çıldırmasının nedeni de budur. Ancak, oyun deneyimizini etkileyen bir faktör daha var; o da monitörlerimiz. Peki, 60Hz 144Hz 240Hz arasından hangisini seçmeliyiz?
Üst düzey kaliteli bir ekran kartınız olsa da, kalitesiz bir monitör ile akıcı oyun deneyimi yaşamak mümkün değil. Monitör seçimi yaparken; görüş açıları, ekran parlaklığı, renk çeşitliliği, boyut ve en önemlisi yenileme hızı gibi birkaç faktörü göz önünde bulundurmalısınız. Yenileme hızı, oyun deneyiminizi etkileyebilecek en önemli etkenlerden biridir.
60Hz 144Hz 240Hz Hangisi Seçilmeli?
Yazının devamında, piyasadaki 60Hz 144Hz 240Hz ekran modülleri hakkında bilmeniz gereken farklı detayları yazmaya çalıştım. Öncelikli hedefimiz oyun için hangisinin daha iyi olduğunu bulmak. İlk olarak, yenileme hızı kavramını ve oyun deneyimini nasıl etkileyebileceğine bakalım
Yenileme Hızı
Bir monitörün yenileme hızı, ekrandaki görüntünün ne sıklıkta güncellendiğini gösteren bir sayıdır. Başka bir deyişle, yenileme hızı, ekrandaki içerik güncellemelerinin sıklığını ifade eder. Hertz (hz) cinsinden ölçülür ve milisaniye cinsinden ölçülen giriş gecikmesi gibi diğer faktörlerden farklıdır. 60 Hz yenileme hızına sahip bir monitörünüzün olduğunu varsayalım. Bu, ekrandaki görüntünün saniyede 60 kez yenilendiği anlamına gelir. Diğer bir deyişle, monitör 144Hz yenileme hızına sahipse, bu işlem saniyede 144 kez gerçekleşir ve daha hızlı, daha fazla görüntü elde edersiniz. Dolaysıyla görüntüleriniz akıcı olur.
Yüksek yenileme hızına sahip bir monitör her saniyede daha fazla kare içereceğinden, genel görsel deneyim daha pürüzsüz hale gelir. Teoride, yenileme hızı ne kadar yüksek olursa, görsel deneyim o kadar akıcı olmalıdır. Yakın zamana kadar, bilgisayar endüstrisinde 60Hz ekranlar standart haline gelmişti. Dizüstü bilgisayarlar, masaüstü bilgisayarlar ve hepsi bir arada bilgisayarlar, 60 Hz yenileme hızına sahip ekran paneller ile gelmekteydi.
Ancak günümüzde 75Hz, 90Hz, 120Hz ve 144Hz gibi daha yüksek yenileme hızlarına sahip monitörleri de piyasada bulmak mümkün. Bununla beraber birçok dizüstü gaming bilgisayarlar, 240Hz ve 300Hz yenileme hızlara varan monitörlerle birlikte gelmekte. Yüksek yenileme hızına sahip ekranların artık akıllı telefonlar için de mevcut olduğunu belirtmeden geçmek olmaz. Ünlü markalar, oyun odaklı veya amiral gemisi cihazlarına 90Hz ve 120Hz ekranları dahil etmeye başladı. Ancak akıllı telefon ve mobil sektörlerde, daha yüksek yenileme hızına sahip bir panelin birincil kullanımı tabiikide daha iyi oyun oynamaktır.
60Hz 144Hz 240Hz Arasındaki Fark Nedir?
Daha önce de söylediğimiz gibi, yüksek yenileme hızına sahip bir monitör, ekrandaki görüntüyü standart (60Hz) yenileme hızına sahip bir monitöre göre daha sık güncelleyecektir. Sonuç olarak, oyun deneyiminde de bazı farklılıklar görmek mümkün. Daha yüksek yenileme hızına sahip bir monitörden maksimum verimi alabilmeniz için ise iki şeye ihtiyacınız var. İlk olarak, yenileme hızına yetişebilecek bir güçlü bir CPU (işlemci) diğeri ise GPU (ekran kartı).
Örneğin; 144Hz yenileme hızına sahip bir ekranınız var ancak sahip olduğunuz CPU, veri işlemeyi ve oyun grafiklerini yeterli hızda işleyemiyorsa, oynanışta önemli bir fark görmezsiniz. Öte yandan; GPU da oyunun grafiklerini işleyebilecek seviyede yetersiz ise aynı şekilde performans kaybı yaşar ve fark göremezsiniz.
60Hz 144Hz 240Hz Arasındaki Farkı Gerçekten Görebiliyormuyuz?
Bu soruya kısa bir cevap vermek gerekiyorsa: Evet. 60Hz, 144Hz ve 240Hz arasındaki farkları görebilirsiniz. Fakat bu cevap değişkenlik gösterebilir.
- 144Hz yenileme hızı desteğine sahip uyumlu oyunlar yani optimize edilmiş oyunlar daha iyi performans almanızı sağlar. Bildiğiniz gibi bazı oyunlar, özellikle performans ve FPS düşüşlerini engellemek amacıyla NVIDIA veya AMD GPU’lar için özel olarak optimize edilir.
- Oyun sisteminiz, yeterli derecede işlem gücü sağlayabilecek bir CPU’ya sahip olmalıdır. Oyunun grafiklerini oluşturan ekran kartının verilerine hızlıca cevap vermeli ve işlemesi gerekmektedir. Oynayacağınız oyunlara göre işlemci seçimi yapmak, sizin için en doğrusuolacaktır. Intel 8. nesil ve üstü, AMD içinse Ryzen serileri tercih edilebilir.
- Aynı şekilde sisteminizde, yüksek hızda veri işlemeyi gerçekleştirebilen bir GPU olmalı. Oyun esnasında GPU, yenileme hızını FPS ile eşleştirebilmelidir. 144Hz ekranınız varsa, en iyi sonucu alabilmeniz için FPS’in 144fps olması gerekir. Ancak pratikte zaten 60 fps ve üstü değerler, 144Hz ekranda her zaman akıcı performans gösterir. Ama ne kadar yüksek olursa o kadar iyi.
Bu koşullara dikkat edilirse 60Hz 144Hz 240Hz ekranlar arasındaki farkı görebilirsiniz.
2012 yılında piyasaya sürülen popüler, takım tabanlı çok oyunculu Birinci Şahıs Nişancı oyunu CSGO örneğini ele alalım. Milisaniyelik gecikme bile çevrimiçi oyununuzu bozabilir. Bu durumlarda, daha yüksek FPS ile birlikte daha yüksek bir yenileme hızına sahip olmak önemli bir fark yaratır. Aynı durum piyasada bulabileceğiniz birçok çevrimiçi çok oyunculu oyun için de geçerlidir.
Bu video, farkı anlamanız için size yardımcı olabilir.
240Hz Yenileme Hızı
Teoride, monitörün yenileme hızını artırdıkça daha iyi oyun deneyimleri yaşarsınız. Ancak pratikte, 240Hz’e ihtiyaç olmayabilir.
- Yenileme hızını 240Hz’e çıkarmak için çözünürlükten ödün vermeniz gerekebilir. Örneğin, 240Hz yenileme hızına sahip bir 4K panel almak pahalı çok daha maliyetli olacaktır. Ancak normal şartlarda da 240Hz monitörler ucuz olmayacaktır.
- Daha da önemlisi, belirli oyunlarınız/ihtiyaçlarınız olmadığı sürece 144Hz ve 240Hz arasındaki farkı söylemek zordur. Daha önce bahsettiğimiz oyunlar da dahil olmak üzere popüler oyunları oynarken farkı anlayamazsınız. Yani e-spor oyuncusu değilseniz çok düşünmeniz gereken bir yükseltme değil.
- Uyumluluk, 240Hz ekran satın almadan önce göz önünde bulundurmanız gereken bir diğer noktadır. İşletim sistemi/oyun 240Hz yenileme hızını desteklemiyorsa yükseltme yapmanın bir anlamı yok. Ayrıca dizüstü bilgisayar için, 240 Hz’lik bir ekranın çok fazla güç tüketeceğini ve bu da yüksek pil tüketimine yol açacağını belirtmekte fayda var.
Yinede bunlara rağmen, dünyanın en iyisini arıyorsanız, sisteminiz için 240Hz oyun monitörü almayı düşünebilirsiniz.
Yeni Bir Monitör Almak Yeterli Mi?
Hayır, daha iyi oyun deneyimi için yeni bir monitör almak yeterli değildir. Yukarda bahsettiğimiz üzere 144Hz ekrandan en iyi deneyimi istiyorsanız; bilgisayarınız, oyunu yüksek FPS’de işlemesi gerekir.
İyi bir kombinasyona sahip oyun bilgisayarı, oynadığınız oyunu 140 fps’de vermelidir, ancak bu biraz fazla ütopik. Bu nedenle, 120 fps veya 100 fps’den daha yüksek bir FPS hedeflemelisiniz. Ancak o zaman 60 Hz’lik bir ekran ile yeni 144 Hz’niz arasındaki farkı anlayabilirsiniz.
Bu nedenle mevcut donanım; oyunu daha yüksek FPS’de oluşturamıyorsa, öncelikle GPU ve CPU’yu yükseltmeniz gerekir. Umarım yazı sizin için faydalı olmuştur. 60Hz vs. 144Hz vs. 240Hz hakkında paylaşmak istedikleriniz varsa sizde yorumlardan belirtebilirsiniz.